گذری بر انواع سرقت علمی
پس از صحبت های بسیار پیرامون سرقت علمی، اکنون از زاویه‌ای دیگر، نگاهی به انواع سرقت علمی می‌اندازیم. در اینجا با دو رخداد مواجه هستیم:
- یا استناد به منابعِ مورد استفاده، صورت می‌گیرد.
- یا استناد، صورت نمی‌گیرد.
در هر دو حالت، می‌تواند سرقت علمی رخ دهد:
سرقت علمی بدون استناد به سایر منابع (SOURCES NOT CITED)
سرقت علمی به اشکال مختلفی رخ می‌دهد و آشکارترین مشخصۀ آن، استفاده از آثار و ایده‌های دیگران بدون استناددهی است. به عبارتی، استناددهی جزء جدایی ناپذیر پیشگیری از سرقت علمی است.
مصادیق آشکار این حالت، عبارت اند از:
1. نویسندۀ شبح یا پنهان (The Ghost Writer)
شخصی، نگارنده و پژوهشگر اثری است و پس از پایان اثر بی‌آن که نامی از وی باشد، به نام شخص یا اشخاص دیگری منتشر می‌شود.
2. رونویسی (The Photocopy)
قسمت(های) مشخصی از متن، دقیقاً رونویسی و کپی‌برداری از متن دیگران است و هیچ تغییری هم مشاهده نمی‌شود.
3. مقالۀ معجون (The Potluck Paper)
نویسنده با کپی‌برداری از چند مطلب و تلفیق داده‌ها و یافته‌های دیگران سعی در تکمیل متن خود دارد؛ درحالی‌که، ایده و عبارات اصلی از متون دیگر است.
4. استتار جزئی (The Poor Disguise)
فرد سعی دارد با تغییر کلمات و عبارات، ظاهر مقاله را تغییر دهد؛ در حالی که، ایده و محتوای اصلی مقالۀ منبع حفظ شده است.
مثلاً گاهی فرد با تغییر شکل و شمایل جداول و نمودارها یا تبدیل نمودار به جدول، ظاهر مقالۀ اصلی را تغییر می‌دهد.
5. تنبل کاری (The Labor of Laziness)
در این حالت، فرد به جای این که یک اثر بِکر و جدید خلق کند، مدت زمان زیادی را صرف سرهم کردن متن، عبارات و ایده‌های دیگران می‌کند. به طوری‌که، اگر همان زمان را صرف نگارش و پژوهش اصیل می‌کرد و از آثار دیگران سوءاستفاده نمی‌کرد، خالق اثری بدون سرقت علمی می‌شد.
6. خود سرقتی (The Self-Stealer یا Self-Plagiarism)
در این مورد، فرد از آثار قبلی خودش که قبلاً منتشر شده‌اند، استفاده می‌کند؛ بدون آن که، استناد بدهد یا گاهی با اندکی تغییر جزئی (مثل تغییر عنوان و غیره) قصد انتشار مجدد همان اثر را دارد.
#سرقت_علمی
#اخلاق_پژوهش
#آسیب_شناسی_پژوهش
دیدگاه‌ها